Veluwe Randmeer Mediagroep

Ruim 50 jaar nadat de Hoge Enk en andere delen van Doornspijk opgingen in de nieuwe gemeente Elburg, debuteert Hoge Enker Evert Sneller (78) met een prachtig en compleet boek over de kwestie die de internationale pers haalde. Een geschiedenis die Sneller tot geschiedenis smeedde onder de titel ’t Mut blievn zoas ’t was.

In spanning samen gekomen

Die samenvoeging in 1974 lijkt vandaag de dag misschien een kleinigheid, zeker in deze tijd van grote geopolitieke spanningen. Toch zijn er Doornspijker stellen die de burgemeester bij de viering van hun gouden of diamanten huwelijk nog steeds aanspreken om hun gedachten erover te ventileren. Dat is ook logisch. Ze zullen -90 of niet- nooit vergeten hoe de gemeentelijke herindeling aanvoelde als een uithuwelijking met een bruidsschat van broze beloften. Het was de aanloop naar een onstuimige verbintenis.

Een aankondiging van gemeentelijke ondertrouw, die achteraf niet ondertekend bleek te zijn. Een periode van anti- en actiecomités, een mysterieuze verdwijning van een petitie, een breuk met Oosterwolde en wenende buurgemeenten. Daarnaast laaide er een fundamenteel dilemma op over het kiezen van een nieuwe gemeentenaam op basis van oudste rechten of stadsrechten. De herindeling maakte zoveel los dat het winnende opstel van een basisschoolwedstrijd over de samenvoeging een vergelijking trok met de onderdrukking van de Tweede Wereldoorlog. Om maar even te schetsen in welke termen er binnenshuis over deze kwestie gesproken werd. Gelukkig zijn zulke scherpe geluiden inmiddels wel verstild.

Magisch en dankbaar

Persoonlijk betwijfel ik overigens of de gemeente Doornspijk wel echt verdwenen is. Als kind ging ik op kamp bij de magische Zandverstuiving. In Doornspijk, dat wist ik. Ik kwam er alleen pas 30 jaar later achter dat dit in de -mij ook allang bekende- gemeente Elburg lag. Verder leerde ik Doornspijk kennen dankzij mensen als Rozeboom, Tekamp en Wessel. Als een oprechte en gedreven gemeenschap dus, waarin waarden als conservatisme, coöperatie en barmhartigheid snel boven komen drijven. Maar dat zal ongetwijfeld ook niet iets van de laatste 50 jaar zijn.

Tenslotte vraag ik me tevens af of de gemoederen destijds kalmer waren gebleven als de nieuwe gemeente bijvoorbeeld “Veluwezee” had geheten. Daarover denkend, kalmer misschien wel, maar helemaal vredig zeer waarschijnlijk niet. En dat is ook heel erg logisch, want de geest van Doornspijk is ouder en sterker dan de naam van een voormalige staatskundige gemeente. Daar mag zo min mogelijk van verdwijnen. Dat kunnen we na het verlies van de zes boten sterke Doornspijker puntervloot er niet meer bij hebben.

Voor mij maakte deze avond vooral duidelijk dat we Doornspijk moeten (blijven) koesteren. Dat we onder de Vischpoort, op de Knobbel, in de Bakkersmolen en omstreken dankbaar mogen zijn om deel uit te mogen maken van Doornspijk en de Hoge Enk. En mocht onze gemeente ooit weer een nieuwe naam krijgen, herlezen we het debuut van Evert Sneller nog eens extra goed na. Met het verschijnen van ’t Mut blievn zoas ’t was zullen de geleerde lessen in ieder geval nooit meer verloren gaan.