Veluwe Randmeer Mediagroep

Een van de opvallendste voorstellen is het instellen van zogeheten gebiedsgerichte trajectcontroles op wegen nabij stikstofgevoelige natuurgebieden, zoals de Veluwe en de Peel. Door de snelheid op deze wegen structureel te verlagen, hoopt het kabinet de neerslag van stikstof in de natuur terug te dringen. Het idee ligt politiek gevoelig. Binnen de coalitie is er weinig enthousiasme, en ook de praktische impact van deze maatregel op de stikstofproblematiek is nog onduidelijk.

Gevolgen voor de A28

De A28, die direct langs de Veluwe loopt en voor onze regio een belangrijke verkeersader vormt, is een van de trajecten waar mogelijke aanpassingen overwogen worden. De verwachting is dat op delen van deze snelweg permanente snelheidsverlagingen en trajectcontroles kunnen worden ingevoerd. Dit kan gevolgen hebben voor zowel het regionale verkeer als de doorstroming van het landelijk netwerk. Ondernemers en forenzen maken zich zorgen over vertragingen, terwijl natuurorganisaties juist wijzen op de noodzaak om kwetsbare natuur zoals de Veluwe beter te beschermen tegen stikstofuitstoot vanuit verkeer.

Bufferzones raken honderden boerenbedrijven

Daarnaast wordt gedacht aan de invoering van bufferzones van 250 meter rond kwetsbare natuurgebieden. Binnen die zones zouden boerenbedrijven moeten krimpen of verdwijnen. Naar schatting worden zo’n 1.800 bedrijven hierdoor geraakt. Voor compensatie is mogelijk tussen de 4 en 7 miljard euro nodig, terwijl dat geld nog niet is vrijgemaakt. In de voorjaarsnota is wel al een reservering opgenomen voor maatregelen rond de Peel en de Veluwe, gebieden waar de stikstofdruk het hoogst is.

Nieuwe norm: uitstoot bij de bron

Een belangrijke wijziging in de aanpak is de verschuiving van doelen op basis van neerslag naar doelen op basis van uitstoot. Het kabinet wil dat de stikstofuitstoot bij de bron, dus bij boeren, bedrijven en verkeer, in 2035 ongeveer gehalveerd is. Hoe die uitstoot precies gemeten en gecontroleerd gaat worden, is nog niet duidelijk.

Rechtszaken opnieuw opgestart

Natuur- en milieuorganisaties reageren kritisch. Mobilisation for the Environment (MOB) noemt de plannen “domheid ten top” en heeft aangekondigd nieuwe rechtszaken aan te spannen. Die zijn gericht op boerenbedrijven zonder vergunning en op grote uitstoters in drie provincies. Greenpeace spreekt van "het zoveelste vage plan" en betwijfelt of de rechter hierin meegaat. Volgens beide organisaties schieten de plannen tekort in juridische onderbouwing en effectiviteit.

Gebrek aan samenhang en financiering

Ook achter de schermen klinken zorgen. Het is niet duidelijk hoe de voorgestelde maatregelen bijdragen aan de geformuleerde doelen. Bovendien is er nauwelijks geld geregeld om het beleid daadwerkelijk uit te voeren. De vrees is dat de rechter zich wederom niet laat overtuigen, zoals eerder gebeurde in de zogeheten Greenpeace-zaak. Daarin werd vastgesteld dat de overheid te weinig doet om aan de Europese natuurrichtlijn te voldoen.

Druk op woningbouw en infrastructuur blijft groot

Zolang de stikstofuitstoot niet aantoonbaar daalt, blijft het verlenen van vergunningen voor bouwprojecten uiterst moeizaam. Dat raakt niet alleen boeren, maar ook de aanleg van wegen, woningbouw, verzwaring van het energienet en verduurzaming van de industrie. De verwachting is dat minister Femke Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) vrijdag de Tweede Kamer informeert over de kabinetsplannen.