advertentie
Dyana werkte in het zakenleven waar ze bij een bank als operationeel manager druk was met de creditcard portfolio. “Daarbij vloog ik ook veel op en neer naar Engeland. Op een gegeven moment heb ik het roer omgegooid. Ik wilde van het leven genieten, ik was klaar met alleen maar denken en werken achter het bureau.” Ze ging haar man Ron helpen met de autorijschool en werd Dyana actief in de gemeenteraad van Nijkerk voor De Lokale Partij. Sinds 2024 is ze ook actief bezig met bewustwording rondom femicide en partnergeweld.
Ik ga niet in de lesauto zitten
Toen het roer om ging besloot ze vooral geen les te geven voor de rijschool. “Ik ga alleen mijn eigen theorieschool beginnen en Ron helpen wanneer het nodig is.” Dyana haar hoofd hield niet op met stilstaan; ze wilde opleidingen volgen, ze stapte toch in de lesauto en zag ze potentie in leegstaande panden om er een bedrijf te beginnen. Vrijwilligerswerk doen leek haar ook wel wat. En ondertussen begon ze haar theorieschool. “Ron werd gek van me. Maar mijn hoofd kon dat stilzitten niet aan. Op dat moment belde Peter Collignon (fractievoorzitter De Lokale Partij) mij op of ik niet de politiek in wilde. Zonder enige politieke ervaring ben ik ervoor gegaan.” Nog steeds merkt ze dat ze veel leert en dat dingen vaak heel anders zijn dan op voorhand gedacht. “Ik ben nog lang niet uitgeleerd!”
Mensen delen hun persoonlijke verhalen
“Dichtbij de mensen blijven en dichtbij de beleving van de mensen staan, zo sta ik in het leven. Daarvoor ben je ook raadslid vind ik, maar het zit ook in mij om zo naar de mensen te kijken. Naar anderen omkijken. Dat doe ik heel klein door af en toe een kaartje te sturen naar iemand. Ook zomaar mensen die ik minder goed ken. Ik zet me óók in voor die mensen op politiek niveau. Het kan gaan over een scheefliggende stoeptegel of parkeerplaatsen voor scootmobielen bij seniorenwoningen. Zelf vind ik veiligheid een van de belangrijkste onderwerpen om mee bezig te zijn.”
“Doordat ik benaderbaar ben werd ik ook aangesproken over femicide. Of eigenlijk: moeilijke situaties en omstandigheden waar mensen zich zorgen maken over het welzijn van de vrouw in kwestie. Ik schrok van de verhalen en toen ik meer onderzoek ging doen kwam ik erachter dat ons hele systeem in Nederland, en ook binnen de gemeente Nijkerk, nog niet voldoende is ingericht op het op tijd signaleren van giftige gevaarlijke relaties. Instanties werken niet samen en vrouwen zitten al in opvanghuizen of zijn al vermoord. Dan is het te laat. Door die persoonlijke verhalen realiseerde ik me ook dat dit geen ver van je bed show is, maar dat het plaats vindt bij jou om de hoek. Denk maar eens aan de moord op de vrouwen in Nijkerk (2023) en Hoevelaken (2015). Het is er gewoon. En echt in alle lagen van de samenleving. Van arm tot rijk.”
Femicide is echt iets anders dan geweld tegen vrouwen
“Femicide is moord op vrouwen omdat ze vrouw zijn. Dat is echt gender gerelateerd. Ik ben vorig jaar gemeenteraadsleden gaan vragen of ze wisten wat het was. 95% had er nog nooit van gehoord. Enkele mannen schoten meteen in de weerstand, alsof de Dolle Mina’s weer waren opgestaan. Anderen zetten het weg als een of andere hype. Maar een aantal mannen van de gemeenteraad wilden er meer over weten. We konden toen echt met elkaar in gesprek over wat het nu echt is.”
Dyana vervolgt: “Het is niet ‘een familiedrama’, het is geen eerwraak, het ligt niet aan het asielvraagstuk en het is ook geen geweld tegen vrouwen.
Er is altijd sprake van moord op een partner, op een ouder of ander familielid. In 70% van de gevallen is het moord op de partner, de dader is altijd een man. Zeker in de LHBTIQ+ -gemeenschap die we hebben, spreek ik ook liever van partnergeweld dan moord op vrouwen. Sinds 2024 worden er cijfers bijgehouden over deze moorden en dan schrik je toch wel: Elke acht dagen wordt er een vrouw vermoord. 45 vrouwen per jaar. Iedere acht dagen… Veel mensen waren verbijsterd toen we dat zeiden.”
“En dit zijn zaken die bekend zijn. Want wanneer de dader zelfmoord heeft gepleegd, wordt het geen rechtszaak en wordt het niet meegenomen in de cijfers. Er is vast heel veel wat we niet weten.”
Samen met Pam van de Weijer (CDA) zet ze zich ook dit jaar weer in om femicide via Orange the World meer bekendheid te geven. “Vorig jaar november hebben we actief campagne gevoerd en waren we trots op zoveel medewerking in de samenleving. Zelfs het museum in Nijkerk kleurde oranje. Het ging ons echt om de bewustwording en dat deze moorden echt dichterbij zijn dan je denkt.”
Mensen zitten vaak vast in de situatie
Door de persoonlijke verhalen die Dyana hoort is ze nog meer gedreven om zich in te zetten tegen partnergeweld. “We zijn nu te laat met handelen en/of signaleren. De ‘red flags’ worden niet herkend en als we eenmaal doorhebben dat iemand in een giftige relatie zit, dan zitten de mensen al helemaal vast in de situatie.
Stel je voor: je hebt geen inkomen, omdat je man niet wil dat je werkt. Dan kun je niet weg, want je hebt niks. Je kunt de sloten op de deuren vervangen, maar de partner kan dan gewoon het huis in komen (ook door een raam in te gooien), want het is ook zijn huis. De politie kan daar weinig aan doen.
Veilig Thuis is vaak niet op de hoogte wat er allemaal al gebeurd is, omdat vanwege privacy instanties geen gegevens mogen delen. Het duurt al met al heel lang voordat er signalen bij de juiste personen binnen komen. Terwijl Veilig Thuis één van de eerste instanties is die je moet informeren.”
Lange weg
Dyana blijft situaties opsommen waar partners in gewelddadige situaties tegenaan lopen: “Dan heb je nog steeds geen eigen huis, wanneer je wel op tijd het huis hebt verlaten. Een urgentieverklaring krijg je pas wanneer de scheiding echt helemaal officieel is. Met een partner die niet wil scheiden, duurt het heel lang voordat die er doorheen is. En wat dacht je van een ouderschapsplan; dat is echt nog gestoeld op het feit dat het kind de vader en moeder moet kunnen zien. Maar hoe gezond is het om de vader in een gevangenisachtige situatie te ontmoeten? Zo kan ik nog wel even doorgaan. Opvanghuizen voor vrouwen is geen oplossing eigenlijk zouden er opvangenhuizen moeten zijn voor de dader.”
“We pleiten voor één casemanager, die het overzicht bewaakt. Maar er is nog een lange weg te gaan. Nederland is het derde land in Europa met het aantal femicide-slachtoffers. Dat is toch schokkend, want je denkt dat dat niet gebeurt in een welvarend land. Wel dus.”
Dyana wordt ook feller in haar bewoordingen als het gaat om onrecht. Maar zeker onrecht wat echt aangepakt kan worden: “Als een vrouw zegt dat ze heel graag weer gewoon lippenstift wil dragen, omdat het jarenlang niet kon. Dan is dat gewoon schokkend.” Het is maar een klein voorbeeld wat Dyana geeft over de invloed van een partner; in lippenstift kan het gevaar zitten dat andere mannen je aantrekkelijk vinden.
Wat kan je zelf doen?
“Bewustwording. Nee, je hoeft je kinderen niet op te voeden met een heel zwart-wit beeld over mannen en vrouwen. Ik wil ook absoluut geen twee kampen neerzetten. Mijn kinderen zijn bijvoorbeeld opgegroeid met muziek van rappers. Ik heb hen regelmatig gevraagd: Vertaal nu eens wat ze zingen. Is dat normaal?
En zorg dat je kinderen weerbaar zijn, zelfstandig worden. Je kunt hun handen niet tot in de eeuwigheid vast blijven houden. Wanneer je ze dan loslaat, dan weet je zeker dat ze in ieder geval sterk in hun schoenen staan.
Maar wees je ook bewust van je naaste omgeving. Wanneer die vriendin een nieuwe vriend heeft en niet meer naar buiten komt. Dat kan zijn omdat ze intens verliefd zijn en niets liever dan samen willen zijn. Maar het kan ook zijn dat het een relatie is die niet gezond is. Neem die vriendin mee naar buiten, ga eens samen theedrinken. Je hoeft het onderwerp niet meteen te bespreken, maar ga wel op je onderbuikgevoelens af. Herken die ‘red flags’.
Veilig Thuis, meld daar zaken die (bij een vermoeden van) niet pluis zijn. Als er meerdere meldingen binnen komen van eenzelfde relatie, dan gaan zij er echt wat mee doen. Het is en blijft een moeilijk onderwerp, want het speelt zich achter de voordeur af. Mensen schamen zich ook voor hun eigen situatie. En voor de buitenwereld lijkt alles natuurlijk perfect. Maar zie je iets dat echt niet klopt: melden! Er wordt zorgvuldig mee omgegaan en zij zijn echt de organisatie die er wat mee kan doen.”
Voor de bühne of echt op de agenda
Het is de dag van de landelijke verkiezingen. Binnen huize Bezembinder – Feiken wordt nog besproken op welke partij er gestemd moet worden en waarom. Belangrijke standpunten: Vrouwenrechten, veiligheid en femicide moeten op de agenda staan. “Landelijke politiek is wel heel anders dan lokale politiek, dus ik kies wel echt de partij op de onderwerpen die ik heel belangrijk vind.”
Femicide staat bij veel partijen op de agenda. Zelfs de Koning sprak er over tijdens de troonrede. “Ik hoop dat het niet alleen voor de bühne is, maar dat ze er ook echt mee aan de slag gaan. Ik heb het gevoel dat het onderwerp nu in onze gemeente een beetje stilstaat. Maar als er politiek niets aan gedaan wordt, ga ik een stichting oprichten. Ik moet hier echt iets mee doen. Bewustzijn creëren is heel belangrijk, maar ook praktisch de mensen en de politiek er op blijven wijzen dat we onze systemen anders moeten inrichten, dat er meer samengewerkt moet worden. Het is naast mijn politieke werk echt mijn persoonlijke missie geworden om hier wat aan en tegen te doen. En gelukkig heb ik nu de ingang om het ook in de gemeenteraad ter sprake te brengen. Daar maak ik ook gebruik van.”
Heel Nijkerk oranje
“Mijn ideale droom? Dat bij de Orange the World campagne van november elk jaar heel de gemeente Nijkerk, ieder huis, ieder gebouw een oranje lampje aan heeft. Een eerbetoon aan al die slachtoffers. We hebben het onderwerp dan echt op de kaart gezet.”
💬 Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redacties: redactie@vrmg.nl of bel:
Redactie Nijkerk 0341-798298 | Redactie Nunspeet 0341-258133
