advertentie
Samen met zijn vrouw Ellen en hond Mirna woont hij in Hoevelaken, maar hij groeide op in Hoogvliet, Rotterdam in een hecht gezin met een broer en zus. Vader was hoofd van een basisschool, moeder was thuis. De Shell-raffinaderij van Pernis was hun achtertuin. “Andere mensen vinden het er lawaaierig en druk, maar als ik op de motor rij en ik doe een rondje memory-lane, dan vind ik het er nog steeds echt prachtig.”
Hoogvliet was een echt Shell-dorp. De meeste inwoners werkten in de raffinaderij die dicht tegen de basisschool aan lag. Op een oude foto, die Jan laat zien, zie je de industrie bijna tegen de school aanliggen. Toen in januari 1968 in een nacht een grote explosie plaatsvond hoopte Jan de volgende ochtend dat zijn school er niet meer zou staan. Er waren zoveel ramen in de buurt gesneuveld, dat hij er ook van overtuigd was dat er van school ook niets meer over was. “Ik had zo’n hekel aan school, dat ik echt heel erg teleurgesteld was dat we gewoon naar school konden en moesten.”
De juf begreep mij niet
De nare schooltijd begon voor Jan in de eerste klas (nu groep drie). “Ik ben een vroege leerling, ik was slim en kon al goed lezen, dus ging ik van de kleuters toch naar de volgende klas. Ik was daar emotioneel nog helemaal niet aan toe. Mijn ervaring was dat de juf mij niet begreep en ik haar niet. Er zijn zoveel nare details die ik me herinner van dat schooljaar."
"Ik voelde me daar niet veilig; ik moest bijvoorbeeld een keer nablijven en de juf was me gewoon vergeten. Ik zie mezelf nog zitten, terwijl mijn moeder voor het raam stond om me op te halen. Daarom vind ik dat opvoeders voorspelbaar en kinderen positief moeten benaderen. Het is wel wat mij drijft; mijn droom is dat school voor iedereen een veilige plek is. Sterker nog: dat iedereen een leuke schooltijd heeft.”
Streng en gekke dingen doen
Jan begon zijn werkzame carrière als docent op een basisschool en heeft aan verschillende leeftijdsgroepen lesgegeven. “Leerlingen hebben mij wel ervaren als streng, denk ik, maar ook altijd in voor een lolletje. Als de deur dicht is, dan ben je gewoon stil. Ik was daar altijd heel duidelijk in. Maar er was ook ruimte voor gekkigheid. Als ik voorstelde om een hele middag lekker buiten te sporten, op voorwaarde dat al het werk dan af was, dan ging iedereen er ook echt voor."
"Dan werkten ze gewoon in de pauze door! Ik ook hoor! Dat deden we dan echt samen.” Deze manier van werken zorgt voor een goede band met de klas. Jan heeft nog een hechte band met een van zijn eerste klassen uit 1985. “Ik ben welkom op reünies, er gaan nog kerstkaarten over en weer en we hebben helaas ook al verdrietige momenten met elkaar gedeeld. Ze lopen echt met me mee door het leven.”
Gedoe voorkomen
“Ieder nieuw schooljaar, met iedere nieuwe klas deed ik hetzelfde: Ik ging langs bij de gezinnen om kennis te maken. Meteen in het begin. Ik plande mijn agenda helemaal vol. Soms meerdere gesprekken op een avond. Binnen drie weken had ik iedereen gesproken. Het waren geen lange gesprekken, maar de mensen wisten wie ik was en zo waren de ouders ook meteen betrokken."
"Het voorkomt gewoon gedoe; uiteindelijk gaat het altijd om relatie. Als er iets is, dan komt de ouder gewoon naar je toe. Nu zie ik dat collega’s vaak wachten totdat er gedoe is, en dan ben je vaak te laat. Ik wil niet afwachten, ik wil ellende voor zijn. Dus daar acteer ik actief op. Ik maak ook fouten, dan ben ik ook de eerste die dat dan toe zal geven.”
Bestuurder met visie
Aan tafel spreekt een echte bestuurder. De blik is gericht op de toekomst. “Ik heb een sterk beeld welke kant we op gaan. En dan lukt het me ook.” Hij vergelijkt het met motorrijden, zijn andere passie: “Je moet kijken waar je naartoe wil. Niet naar de bocht kijken, maar door de bocht heen. Daar wil je heen, daar richt je je blik op. Ik ben ervan overtuigd dat wat je in je hoofd hebt, daar de focus op hebt, je echt alles kunt bereiken. Je gaat er echt voor. Er zijn natuurlijk uitzonderingen; ziekte heb je meestal niet in de hand, dat is overmacht.”
Jan loopt vaak voorop en soms te hard. Dat betekent ook dat niet iedereen hem kan volgen. “Ik ben open en probeer echt iedereen mee te nemen. Maar als er een ontwikkeling is, dan ben ik net een springveer en dan reageer ik er weer op. Dan ben ik soms gewoon te snel.” De financiën op orde krijgen, subsidies aanvragen en binnenkrijgen, Jan draait er zijn handen niet voor om. Maar de kinderen zijn zijn bezieling, daar werkt Hofman voor. Emotioneel vervolgt Jan: “Ja, als ik dan zie of voel dat er wat met de kinderen is, of dat er iets niet goed gaat, dan raakt me dat enorm. Zeker als het gaat om kinderen in kwetsbare posities, daar heb ik altijd een zwak voor gehad.”
Iedere zondagavond spanning voor nieuwe werkweek
“Ik ben een enorme fan van De Dijk en ik refereer vaak aan hun tekst: Maak van je shit een hit. Dat klinkt wel hard, maar geeft wel aan dat ik ook mijn onzekerheden heb. Ik mag dan wel al 43 jaar in het onderwijs werken, maar iedere zondagavond vond ik het weer spannend: Wat gaat de werkweek me brengen? Ik kon daar echt van wakker liggen. Het is niet te voorspellen wat er gebeurt. Het werkveld is heel erg dynamisch. Dan motiveer ik mezelf weer door ervoor te gaan en er alles aan te doen om die hit te maken.”
Jan gelooft sterk in intuïtie. “Verstand is betrouwbaar, maar langzaam, gevoel is snel maar onbetrouwbaar. Daarom moet je leren vertrouwen op wat je diep van binnen eigenlijk al weet. Daar zit de ziel en de bezieling. Ik heb ontdekt dat ik een klein ego heb, dus ik kom makkelijk bij mijn ziel. Mijn ego ziet dat niet in de weg. Dat werkt fijn en geeft minder spanning voor mijn nieuwe werkweek.”
Bestuursfuncties
Het werk bracht Jan en zijn vrouw naar Hoevelaken, waar ook hun kinderen opgroeiden. Naast zijn werk in het onderwijs vervulde hij talloze bestuursfuncties. “Altijd met een diepere laag,” zegt hij. “Ik neem geen voorzittersrol aan om de titel, maar omdat ik iets wil betekenen. En ik kan slecht nee zeggen, ik zie gewoon overal kansen.” Jan is voorzitter geweest voor de Circusschool in Amersfoort, maar ook ad interim-voorzitter voor de Kerkenraad in Hoevelaken. Zijn nieuwste bestuurlijke rol is voor het leerlingenvervoer. “Daar wil ik echt het andere geluid laten horen. Ik zie wat er mogelijk is en als ik die rol krijg, dan ga ik ervoor. Ik maak het werk ook echt af. Eerder stop ik niet.”
Af en toe moest Jan thuis zijn nieuwe taak wel verkopen. Zo belde op een dag de toenmalige burgemeester van Nijkerk. “Ik dacht eerst dat er iets mis was,” lacht Jan. “Maar hij vroeg of ik wilde meewerken aan de organisatie van Nijkerk 600, het 600-jarig jubileum van de stad.” Thuis vertelde hij zijn vrouw Ellen dat hij er ‘nog over nadacht’, terwijl hij natuurlijk allang ‘ja’ had gezegd.
Van Nijkerk naar De Glind
“Ik heb bijna 19 jaar op het praktijkonderwijs in Nijkerk gewerkt. Ik was helemaal niet aan het rondkijken naar een andere baan. Maar in een gesprek zei wethouder Windhouwer dat er een vacature vrij was op De Glind en dat het echt iets voor mij was. Het grappige is dat we, toen we hier kwamen wonen en op zoek waren naar een woning ook wel bij deze school hadden gekeken. Maar het leek mij toen niets voor mij. Nu dacht ik ook: “Wat is dat eigenlijk voor school, wat zijn dat voor kinderen?”
"Ik ging me verdiepen in de school, financieel zag het er niet goed uit, ik vroeg alle inspectierapporten op, wilde alles weten over hoe het er de afgelopen jaren aan toe was gegaan. Eigenlijk stonden veel seinen voor mij op rood. Maar ik ben toch in gesprek gegaan. Ik heb toen alle documentatie op tafel gelegd en gezegd: “Als het zo doorgaat, dan gaat de J.H. Donnerschool het niet redden.” De Raad van Toezicht dacht, dat ik dan wel veel weerstand zou ontmoeten, maar dat viel reuze mee. Er staat na negen jaar een school die een belangrijke plek heeft in de samenleving en het gewoon goed doet.”
Je bent goed zoals je bent
“We zijn een van oorsprong Protestants Christelijke school. En nog specifieker zijn we ook een school voor speciaal onderwijs voor kinderen met gedrag- en psychiatrische problematiek. Ik zeg liever dat we traumagericht of traumasensitief werken. Het zijn allereerst gewoon kinderen en jongeren, maar wel met een trauma. Autisme is bijvoorbeeld geen trauma, maar het niet begrepen worden en de wereld niet begrijpen, dat is een trauma. Je bent goed zoals je bent, daar moeten we ons op richten. Jan wijst op de drie jongens die een potje aan het kaarten zijn aan een tafel voor zijn kantoor: Kijk, het zijn gewoon hele leuke jongeren die je daar ziet.”
Jan benadrukt dat ook niet iedereen naar de kerk hoeft te gaan die naar de J.H. Donnerschool gaat. “De vraag is: wat kom je hier doen? Wat is jouw bezieling? Ik geloof niet dat je zomaar hier op school komt. Op moment dat je hierbinnen komt verandert de identiteit. De school verandert door de mensen die hier zijn, de dynamiek wordt anders als ze jouw zien lopen met je fotocamera en een laptop. Jouw aandacht als journalist voegt iets toe aan onze school, onderschat dat niet. Ook jij bent van betekenis!”
Op zoek naar goud in een kind
Op zijn kantoor op de J.H. Donnerschool hangen drie foto’s die meteen in beeld springen: Een gezicht waar de handen voor zitten, een foto van iemand die een spiegel voorhoudt en een foto van een met goud bedekt gezicht. Foto’s over identiteit. En daar draait het volgens Jan om, iedereen mag zijn wie hij is. Hofman geeft aan: “Op de J.H. Donnerschool zijn wij op zoek naar het goud in ieder kind, in iedere jongere in ieder mens. En daarbij: Iedereen heeft recht op succes.”
“En die regenboogvlag? Die hier regelmatig voor school hangt? Die is ook heel erg belangrijk voor mij, al die kleuren betekenen de volledige acceptatie van de mens, zoals die is, zonder oordeel. Dar sta ik echt voor. Ik realiseer me dat niet alle ouder daarachter staat. Of beter: Dat ouders daaraan moeten wennen. Maar accepteer nou iedereen zoals die is, we kunnen het wel over gedrag hebben, maar we moeten kijken naar de aard van de mensen. Wat is hun identiteit? Wie ben jij en wie mag je zijn?”
Een veilige school
“Toen ik in 2016 hier ging solliciteren en daarna aan het werk ging zei ik: Ik wil een veilige school, die goed presteert. Met de uitstraling van een echte school, waar je ook mag zijn wie je bent. Ik wil dat mensen onze school kiezen omdat we echt de beste zijn. Dat mensen zien dat we specialisten in huis hebben, echte vakmensen. Die hebben we ook echt. Op onze school geven wij kinderen en jongeren houvast. Gedrag is communicatie. Als we dat kunnen bieden, die veiligheid kunnen bieden, dan raken ze hun stress kwijt. Wij zeggen tegen hen: je kan altijd bij ons terecht, ook als je even niet aardig bent.”
“Voor de mensen die hier werken geldt dat ze werken in een team waar ze veilig zijn. We moeten het iedere dag met elkaar doen. Elke dag zitten we dan ook bij elkaar, even ontladen, wat is er gebeurd vandaag? Om de volgende dag weer opnieuw, op tijd te beginnen en de dag weer te zien als een nieuwe kans. En niet te vergeten: we doen vooral heel veel leuke dingen met elkaar.”
U bent onze vriend
Jan denkt met een grote glimlach terug aan het moment dat hij in Barneveld liep met een groot bord onder zijn arm. Hij had net het bedrag in ontvangst genomen wat er met de Kuikenrun was ingezameld. “Ik liep daar door het centrum en twee meisjes keken me zo aan. Ik moest daar wat mee, dus ik zei: Volgens mij zitten jullie op de J.H. Donnerschool.” Dat klopte en ze zeiden: “We hebben als vriendinnen beiden hetzelfde probleem meneer; we zijn beide onzeker.”
“Ik liet de meisjes zien dat ik ook onzeker kan zijn. Ik had mijn toespraak op papier in mijn handen, maar ook dat ik er nog een had afgedrukt en in mijn binnenzak bij mij droeg. Ik liet mijn kwetsbaarheid zien. Vanochtend kwam ik één van deze leerlingen op school tegen en toen zei ze: “Meneer u bent onze vriend.” Dat is toch fantastisch?”
Droom voor de school
“Ik gun deze school dat het een echte school is. Dat het ook het aanzien heeft van een school. In april gaan we verbouwen, daar kijk ik echt heel erg naar uit. Ook in Hilversum zijn er plannen om te verbouwen. Daarnaast zou ik ‘zorgarrangementen’ willen aanbieden. Werken met vaste zorgpartners. Wij hebben te maken met tientallen zorgpartners, dat is te verbrokkeld en daardoor missen we ook wel eens wat. Wat we niet mogen missen."
"Door zorg in school en bij de ouders aan te bieden, houden we het dicht bij school, zijn de lijntjes korter, is de zorg ook betrokken bij het gezin en de school. Het wordt gewoon veel overzichtelijker en zijn we sneller en makkelijker van alles op de hoogte en visa versa. En ik ben ervan overtuigd dat de kinderen dan sneller geholpen kunnen worden. De wachtlijsten zijn nu veel te lang. Financieel zijn we gezond, de inspectierapporten zijn gewoon goed, dat hebben we samen in ieder geval al bereikt."
Afstand nemen van het werk
Jan is er echt uit wanneer hij aan het motorrijden is. Offroad cursussen, weekenden op een roadtrip. Jan: “Ook dan zoek ik wel weer de uitdaging op. Ik heb misschien wel een adrenalineverslaving; ik wil zo hard mogelijk, zo veel mogelijk onverhard en door de blubber. Ik ga dan weer ‘aan’. Net zoals in het werk. Ik krijg veel energie van mijn werk en het motorrijden.”
Tegelijk zoekt hij momenten van stilte. Wandelen met de hond, bijvoorbeeld. “Onze hond Mirna komt uit Bosnië,” vertelt hij. “Ze lag zwaargewond langs de kant van de weg. Er moest gezocht worden naar een dierenarts die haar wilde helpen. Ze was niet alleen lichamelijk beschadigd, ook haar ego was geknakt. Maar ze bleek oersterk. Er kwam een soort oerkracht vrij.” Jan, weet het gesprek weer terug te brengen naar zijn werk en missie: “Net zoals bij mensen. Gekwetst zijn is niet prettig, het maakt je niet sterker, maar het brengt je wel terug bij wie je écht bent. Dat zie ik ook bij de kinderen op school: het zijn stuk voor stuk oersterke kinderen.”
Helemaal loslaten doet hij zijn werk nooit. “Ik check echt wel mijn mail en telefoon tussendoor,” geeft hij toe. “Als er iets speelt op school of met de kinderen, wil ik dat weten. Het hoort bij me. Ook privé zoek ik de kwetsbaren op: dat zit er gewoon in vanuit mijn jeugd.”
Liefde, zo simpel is het
Jan gaat achterover zitten. En overdenkt zijn eigen woorden nog eens. “Liefde”, zegt Jan. “Liefde, zo simpel is het. Accepteer iedereen zoals die is, maar praat wel over gedrag. Het gaat mij om de ziel van de mens, niet het etiket.”
Veluwse Verschilmakers gezocht
In de rubriek Veluwse Verschilmakers belichten we mensen en initiatieven in de regio Noordwest-Veluwe die zich inzetten om de wereld op hun eigen manier mooier te maken. Ken jij een echte Veluwse Verschilmaker die niet mag ontbreken in deze rubriek? Tip ons via redactie@vrmg.nl.
💬 Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redacties: redactie@vrmg.nl of bel:
Redactie Nijkerk 0341-798298 | Redactie Nunspeet 0341-258133
