Het scherpe geluid van een slijpmachine klinkt door het gebouw van de Jeu des Boulesvereniging aan de Parkweg in Harderwijk. Aan tafel haalt reparateur Marten een cirkelvormig koffiezetapparaat stap voor stap uit elkaar. De schroefjes legt hij netjes op een schoteltje. Met een spanningsmeter meet hij de elektrische spanning. “Helaas, deze mixer is niet meer te maken”, klinkt het aan de andere kant van de tafel. Met geen mogelijkheid krijgen de twee reparateurs de draaiknop los van het apparaat. “Daar zit het probleem”, verzucht de vrijwilliger teleurgesteld dat hij dit apparaat naar de milieustraat moet verwijzen.
Geduldige mentaliteit
Wies van Buren is bekend met het probleem dat apparaten moeilijk te openen zijn. “Apparaten worden zo dichtgeschroefd, gelijmd, geperst of geklikt, dat ze niet te repareren zijn.” Ze is van mening dat fabrikanten spullen zo moeten maken, dat ze beter open te maken zijn. “Dat het te repareren valt.” Jeroen van Beugen bevestigt haar mening: “We hebben hier eens een stofzuiger gehad waar we anderhalf uur over deden om hem open te krijgen.”
“Apparaten worden zo dichtgeschroefd, gelijmd, geperst of geklikt, dat ze niet te repareren zijn”
Die geduldige mentaliteit en dat doorzettingsvermogen is tekenend voor de groep vindt hij. ”Onze techneuten gaan graag de uitdaging aan. Ik ben eraan begonnen, dan wil ik weten waarom het apparaat het niet doet en wil ik het maken ook. Sommige vrijwilligers zijn zo gedreven, dat als de reparatie hier op locatie niet lukt, ze thuis met het juiste gereedschap de klus proberen te klaren. Onze vrijwilligers nemen de tijd. Iets kan emotionele waarde hebben of een erfstuk zijn. We steken er moeite in om iets weer te maken.”
Nuttige reparatiekennis
Van Buren bezocht in 2012 het Repair Café in Zeewolde en vond dat dit initiatief ook een plek in Harderwijk verdiende. Ze vindt het zonde dat er zoveel spullen worden weggegooid. “Ik zie graag de afvalberg verkleinen en maak me zorgen over de grondstoffen die uitgeput raken.” In haar omgeving zaten handige mensen met pensioen thuis. ”De één vindt zijn weg prima in het opvullen van de dagen, de ander heeft daar meer moeite mee. Met al hun reparatiekennis kunnen ze nuttig zijn en iets voor iemand betekenen.”
Ze nam contact op met Stichting Repair Café in Amsterdam en daar hoorde ze dat stadsgenoot Pieter Voorwinden ook enthousiast was over deze vorm van verduurzaming. In 2014 startten zij samen met Jeroen van Beugen Repair Café Harderwijk.
Samen met klant repareren
Per bijeenkomst zijn er ongeveer acht vrijwilligers aanwezig. “Ieder heeft zijn eigen specialiteit en neemt zijn of haar eigen gereedschap mee. Van handige huisvader tot oud-docenten handvaardigheid en techniek”, vertelt Van Beugen. De Harderwijker was van oudsher al bekend met repareren. “Maar ik leer hier zelf ook nog”, erkent hij. “Je ondersteunt en assisteert elkaar. Uitgangspunt is dat je samen met de klant repareert. Dat je de klant laat zien, dat repareren leuk is. De volgende keer kunnen ze het probleem misschien zelf oplossen.”
“Uitgangspunt is dat je samen met de klant repareert. Dat je de klant laat zien, dat repareren leuk is”
Volgens Van Beugen nemen we de moeite niet meer om goed te kijken wat er aan het apparaat mankeert. “Door tijd te nemen, goed te kijken en de gebruiksaanwijzing van een apparaat te lezen, kom je al verder. Soms is er niks mis met het apparaat, maar zit de stekker niet goed in het stopcontact of is het probleem na een reset al verholpen.”
Onderhoud is behoud
Via de Repairmonitor houden ze sinds anderhalf jaar bij wat er wordt binnengebracht bij het Repair Café. Dit jaar voerden de vrijwilligers al 265 reparaties uit in Harderwijk. Het koffiezetapparaat is met ruim dertig stuks het meest aangeboden product voor reparatie. De stofzuiger komt op de tweede plaats. Bij ruim zestig procent van de aangeboden producten lukt het de reparateurs om het product te maken.
Per bijeenkomst heeft het Repair Café Harderwijk ongeveer dertig klanten. “Alles wat draagbaar is, kan gerepareerd worden.” Van Beugen ziet van alles voorbijkomen “Huishoudelijke apparaten, fitnessapparaten, kleding, meubels, lampjes en fietsen.
Workshops voor kinderen
De vaste klanten van het Repair Café zijn vooral senioren. De oprichters van het Repair Café Harderwijk willen graag ook andere doelgroepen bereiken om het te snel weggooien van spullen tegen te gaan. Het Repair Cafe organiseert ook Repair Cafe -lessen op de basisschool. in de afgelopen jaren is al op diverse Harderwijkse basisscholen een Kinderrepair Café georganiseerd.
In de workshop leren kinderen ook hoe ze een apparaat uit elkaar kunnen halen. “We noemden het eerst de slooptafel, maar dat bleek geen handige benaming te zijn”, lacht Van Buren. “Alle onderdelen vlogen door de ruimte. Het woord ontdektafel is passender voor kinderen.”
Geslaagde reparaties
Het zijn de kleine momenten die voor veel plezier zorgen bij de vrijwilligers van het Repair Café. Van Beugen denkt glimlachend terug aan een schoolbezoek. “Een juf op een bassischool had haar eigen knuffelbeer van vroeger meegenomen om te repareren. Mooi om te zien dat ze geëmotioneerd raakte, toen hij was gemaakt.”
“Bij het eerste geluid sprongen we op en dansten we door het Repair Café.”
De zeemansliedjes op een LP van een oude pick-up zorgden voor extra reuring. Van Buren: “Bij het eerste geluid sprongen we op en dansten we door het Repair Café.”
'Wat een gehannes'
Sommige reparatieopdrachten zijn ingewikkelder. Van Beugen herinnert zich de opdracht om een droogmolen te voorzien van nieuwe bedrading. “Met vier man gingen we aan de slag. Klapte die molen weer in elkaar. Wat een gehannes was dat.”
Het geeft Van Buren vooral voldoening als kinderspeelgoed wordt gemaakt. Ze denkt aan de moeder die samen met haar zoon het Repair Café bezocht om zijn bestuurbare auto te laten maken. “Na een hoop gepriegel racete de auto over de vloer. Zowel moeder als kind blij. Dat is een stap in de goede richting, dat ouders aan hun kinderen laten zien dat iets gerepareerd kan worden.”
Veluwse Verschilmakers gezocht
In de rubriek Veluwse Verschilmakers belichten we mensen en initiatieven in de regio Noordwest-Veluwe die zich inzetten om de wereld op hun eigen manier mooier te maken. Ken jij een echte Veluwse Verschilmaker die niet mag ontbreken in deze rubriek? Tip ons via redactie@vrmg.nl.
💬 Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redacties: redactie@vrmg.nl of bel:
Redactie Nijkerk 0341-798298 | Redactie Nunspeet 0341-258133