Veluwe Randmeer Mediagroep

''Mijn eerste indruk is positief, ik trek nauw samen op met de bestuurders hier en ik ben blij om te zien dat ze vergevorderde plannen hebben, samen met de bedrijven hier", aldus minister Wiersma tegen mediapartner Omroep Gelderland. Gemeenten die horen bij de Gelderse Vallei zoals Ede, Barneveld en Nijkerk ervaren grote problemen doordat alles vast zit. Samen hebben zich verenigd in Regio Foodvalley en ook samen bedachten zij een plan om stikstof uitstoot te verkleinen. 

Plan kán uitweg bieden

De stikstofuitstoot binnen 10 jaar meer dan de helft verminderen. Dat moet volgens het actieplan kunnen. Het is niet zonder reden dat de uitstoot met minstens 60 procent omlaag moet. De regio wil toewerken naar een ‘gebiedsplafond’ voor stikstof in 2035. Dat betekent dat er in 2035 niet meer dan 2 kiloton mag worden uitgestoten. Om dat te bereiken is een reductie van minsten 60 procent nodig ten opzichte van de uitstoot van 2019.

Volgens Jan Pieter van der Schans, wethouder in Ede, ontbrak er in de afgelopen jaren een concreet doel. "Dat hebben we nu wel gedaan, maar dat lukt alleen als we samen de schouders er onder zetten. Het is mogelijk om de crisis achter ons te laten", zegt hij. De gemeenten willen met het plan ervoor zorgen dat woningbouw weer mogelijk wordt, vergunningen aan PAS-melders kunnen geven en boeren helpen die willen ontwikkelen. 

Langjarig beleid

Op één voorwaarde, dat Den Haag hen zekerheid kan bieden. Volgens de gemeenten moet er ruimte komen om te experimenteren. Regio Foodvalley wil aangewezen worden als 'koploper' en 'experimenteergebied', zodat innovaties snel kunnen worden toegepast. Ook moeten boeren worden gecompenseerd als ze evenredige schade oplopen doordat de overheid striktere eisen stelt. Daarnaast moet er langjarige ondersteuning komen vanuit de overheid. Het beleid moet worden vastgesteld voor 10 jaar en er moet dus  geld komen wat voor die periode verzekerd is. 

Het actieplan van de regio sluit aan bij de Aanpak Veluwe van het Rijk, de provincie Gelderland en de handreiking die provincies, gemeenten, waterschappen en landbouworganisaties vorige week presenteerden.

'Ongeduld klotst tegen de plinten'

Om de plannen te realiseren is er in totaal tussen de 500 en 600 miljoen nodig volgens de gemeenten. "Dat geef je niet in een jaar uit, met het startpakket hebben we een start gemaakt. Ik ben demissionair, dit plan gaat over meerdere jaren lopen, mijn opvolgers zullen ongetwijfeld ook weer koffie komen drinken", zegt Wiersma. Maar langer wachten is voor van der Schans ook niet wenselijk. "Het ongeduld klotst tegen de plinten, we willen nu met natuurvrienden en landbouwpartijen aan de slag. Het kan, dat hebben we nu echt onderbouwd."

Maar minister Wiersma kan zich niet vinden in het gevoel van ongeduld dat heerst bij de gemeenten. "Dat ongeduld snap ik niet", zegt ze na een vraag over het uitblijven van stikstofmaatregelen. "Ik ben zelf ook ongeduldig, volgens mij is er nu 600 miljoen beschikbaar. Ik hoor net een bestuurder zeggen: we willen dit al jaren, u bent de eerste minister die met een concreet plan hier komt. Ik zit er nu een jaar als minister en volgens mij zijn er echt hele grote stappen gezet het afgelopen jaar."