advertentie
Laman heeft altijd een fascinatie gehad voor de historische kaarten. “Ik heb een architectuurhistorische achtergrond”, legt hij uit. “Ik wilde altijd graag dit soort kaarten bezitten, maar ze zijn vrij prijzig.” Daarnaast viel het de historicus op dat de kaarten vaak fletse kleuren hebben en niet al te nauwkeurig zijn ingekleurd. Tijdens de coronacrisis had Laman ineens veel vrije tijd. “Ik ben toen begonnen met het inkleuren van een kaart van Leiden, de stad waar ik zelf woon.”
Digitale bewerking
De kaarten downloadt Laman gratis. “Ik heb een digitale pen, waarmee ik in kan kleuren. Het voordeel van de digitale kaarten is dat ik goed in kan zoomen op de details.” Sommige kaarten hebben in het midden een vouw, die zorgt voor een donkere streep, of ze bevatten slijtagefouten. Dat kan Laman digitaal ook allemaal aanpassen. “Het is een priegelwerkje”, geeft hij toe. “De meeste kaarten, zoals deze van Harderwijk, kosten me zo’n zestig uur.”
Kunstig proces
Veel historische kaarten werden gemaakt in de 17e eeuw, weet Laman. Zo ook de kaart van Harderwijk. Die werd in 1649 uitgegeven door Joan Blaeu. “Het maken van een kaart is best een kunstig proces. Het is stratenplan is recht van boven getekend, maar de huizen en bomen zijn in 3D.” De kleuren die hij gebruikt baseert hij op kennis van die tijd. “De meeste daken hebben roodoranje dakpannen. Sommige meer belangrijke gebouwen hadden vaak met leisteen gedekte daken. Dat heeft een grijsblauwe kleur.”
De tekst gaat verder onder de foto.
De geschiedenis
In zekere zin zijn veel historische kaarten ongeveer hetzelfde, laat de kunstenaar weten. “Maar ik vind het ook interessant om me te verdiepen in de ontwikkelingsgeschiedenis”, legt hij uit. “Ik heb kaarten gemaakt van Hoorn en Enkhuizen, maar Harderwijk lag aan de andere kant van de Zuiderzee”, vertelt hij. “Daardoor had Harderwijk een andere ontwikkeling. Het was een kleine vissersstad, die in de Middeleeuwen veel geld verdiende als Hanzestad. Dat zie je terug in de groei van de stad.”
Meer groen
Wat Laman verder opviel, is dat de indeling van de stadskern van Harderwijk grotendeels onveranderd is. “Ik kijk vooral via Google Streetview hoe de huidige situatie is”, vertelt hij. “Vroeger was de stad groener, met meer in Franse stijl aangelegde tuinen, kleine akkers en weilanden. Dat is nu volgebouwd of veranderd in parkeerplaatsen.” Laman ziet dit ook terug bij andere steden waar hij kaarten van maakte. Uniek voor het Harderwijk uit de 17e eeuw vindt Laman de stadsmuur. “Die stond vroeger met de voeten in de zee. Dat heb ik nog niet eerder gezien.”
Het volgende project waar Laman zich over buigt is de Belgische stad Brussel. “Dat is heel anders dan de Hollandse steden waar ik tot nu toe aan heb gewerkt. Vaak waren dat grachtensteden.”
Meer informatie over de ingekleurde kaarten van Laman vind je hier.
Nederland op de kaart
Wist je dat één van de eerste kaarten waar Nederland op stond, stamt uit de Romeinse tijd? Op deze kaart stond de hele wereld afgebeeld, waaronder dus Nederland. Je hebt alleen behoorlijk wat fantasie nodig om Nederland erin te herkennen. Het land is afgebeeld als een langwerpig lint van wegen en rivieren. De eerste kaart waar Nederland als geheel op staat, werd gemaakt omstreeks 1524. Deze kaart wordt de 'kerkenkaart' genoemd, omdat bij veel plaatsen de plaatselijke kerk is afgebeeld.
Ben je benieuwd hoe jouw stad of dorp er 200 jaar geleden uit zag? Bekijk het hier.
💬 Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redacties: redactie@vrmg.nl of bel:
Redactie Nijkerk 0341-798298 | Redactie Nunspeet 0341-258133
