Veluwe Randmeer Mediagroep

NEON wil als coöperatie zonder winstoogmerk breken met het huidige leermiddelensysteem in Nederland waarbij commerciële uitgeverijen de dienst uitmaken. Volgens de scholen leidt dat systeem onder andere tot dure schoolboeken die ieder jaar in de prullenbak belanden en lesmethodes die niet actueel zijn. Met hun eigen lesmethodes belooft NEON de kosten per kind flink te verlagen, verspilling tegen te gaan en de leerkrachten meer vrijheid te geven in wat ze doen in hun les.

Eigen keuzes maken

“Voor onze school geldt met name dat wij graag zouden willen dat docenten wat makkelijker keuzes kunnen maken”, vertelt Serge van de Heg, bestuurder van het JFC. “Docenten met veel ervaring kunnen dat al heel goed”, legt hij uit, “maar andere collega’s vinden dat lastiger. Ik wil niet zeggen dat de methodemakers slechte methodes maken, maar de methodes die nu worden gebruikt zijn heel uitgebreid. Vaak met allerlei hele mooie dingen ook. Maar het is lang niet allemaal nodig.”

“Wat ik ook zou kunnen zeggen is dat lang niet alles wat in methodes staat wetenschappelijk onderbouwd is”, aldus Van de Heg. “Het gebeurt vaak dat methodeschrijvers beloven dat ze methodes toepassen op actuele wetenschappelijke ontwikkelingen, maar dat gebeurt niet.” Als voorbeeld noemt hij de discussie over begrijpend lezen in het primair onderwijs. “Er is erg lang gebruikgemaakt van methodes waarbij het maar de vraag is of die methodes überhaupt op wetenschappelijke basis stonden.”

Lokale lessen

Een ander nadeel aan de methodes van de grote uitgeverijen is het gemis van regionale en actuele onderwerpen. “Wat wij van het leerlingenpanel terugkrijgen is dat de leerlingen aangeven dat de lessen niet altijd aansluiten bij wat er in de actualiteit speelt. Dat vinden we wel belangrijk.”

Als voorbeeld haalt Van de Heg het vak geschiedenis aan. “Als je kijkt wat er hier in Barneveld is gebeurd rond het kasteel de Schaffelaar, of naar Putten waar in de Tweede Wereldoorlog heel veel gespeeld heeft. Lokaal heb je bepaalde zaken die je zou willen behandelen en is het minder belangrijk om te zien wat er gebeurde bijvoorbeeld in Amsterdam.”

Niet uit op winst

Persoonlijk vindt Van de Heg het moeilijk te verkopen dat gemeenschapsgeld, het geld dat gereserveerd is voor onderwijs, verdwijnt naar uitgeverijen waar een winstmodel achter zit. “Je kunt je bij de leermiddelenmarkt afvragen hoe ethisch het is dat gemeenschapsgeld verdwijnt richting investeerders. Dat is een terechte vraag.”

Het opereren zonder winstoogmerk maakt NEON uniek op de leermiddelenmarkt. “Wat wij graag willen is goede leermiddelen die betaalbaar zijn waarvan we kunnen zeggen dat het op een duurzame manier gebeurt en dat ze kwaliteit leveren. Ik denk dat de bestaande uitgevers zich dat ook meer moeten gaan afvragen. Hoe doen wij dat? Hoe kunnen wij die flexibiliteit en duurzaamheid verhogen? Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat scholen minder hoeven te betalen?”

Enthousiasme en spanning

Omdat NEON nog in de kinderschoenen staat, is het afwachten of de verwachtingen ook waargemaakt kunnen worden. Bij de docenten leeft volgens Van de Heg daarom naast enthousiasme en nieuwsgierigheid ook een stukje spanning, maar het is een misverstand om te denken dat al het lesmateriaal overboord gegooid is, zodra NEON zijn intrede maakt in de school. “Wij gebruiken gewoon nog de bestaande methodes en de docenten kunnen de methodes eerst uitproberen."

Voor het JFC staat het vertrouwen in de docent voorop. “Wij hebben echt de visie dat docenten bepalen wat de meest passende methode is.” Zij krijgen, als de planning uitkomt, begin volgend schooljaar al de mogelijkheid om de materialen van NEON uit te testen en te evalueren.