Veluwe Randmeer Mediagroep

Wanneer mensen door een teek zijn gebeten, halen ze die meestal binnen elf uur weg. Dat is sneller dan vroeger. Zo'n tien jaar geleden werd een teek vaak pas na veertien uur verwijderd. De universiteit in Wageningen en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn daar blij mee.

"Hoe sneller je een teek verwijdert, hoe kleiner de kans op de ziekte van Lyme." Ze hopen dat de teken in de toekomst nog sneller van de huid worden gehaald. Dat zeggen ze in de Week van de Teek. De komende twee maanden verwachten ze veel tekenbeten.

Gelderland risicoprovincie

Arnold van Vliet van de WUR doet al bijna 20 jaar onderzoek naar teken. Hij ziet dat mensen nu sneller een teek verwijderen dan tien jaar terug, maar hij ziet ook een schaduwzijde: "Het stagneert. Dus moeten we aan andere knoppen gaan draaien om mensen ervan te doordringen dat die teek nooit weggaat."

De onderzoekers baseren zich op de Tekenradar. Daarin kunnen mensen een tekenbeet doorgeven. Vorig jaar zijn 6035 beten van teken geregistreerd. De meeste meldingen van tekenbeten, ruim duizend, kwamen uit Gelderland. De helft van de parasieten was binnen elf uur verwijderd en een kwart binnen vier uur. Daar staat tegenover dat de teek bij een kwart van de mensen langer dan 24 uur in de huid zat. Soms werden de dieren zelfs pas na dagen verwijderd.

Zo snel mogelijk verwijderen

Maar Van Vliet drukt op het hart om die teek vooral zo snel mogelijk te verwijderen: "Het advies was in het verleden om een teek binnen 24 uur te verwijderen, maar het advies is nu om het zo snel mogelijk te doen. Want ook binnen 24 uur kan die Lymebacterie al in je lichaam komen. En dat moet je voorkomen, want je wil dat gewoon niet en je wil ook niet dat je kinderen het krijgen."

En dat betekent ook, dat je niet moet wachten totdat je bij de dokter terecht kunt: "Een deel zal eerst naar de dokter willen. Maar daarvan zeg ik: doe het gewoon zelf. Desnoods met je nagel, als je geen tekentang hebt."

Pas op in het gras en in de tuin

Controleer jezelf. Dat is het advies van Van Vliet: "Mensen moeten bij zichzelf nagaan hoe ze na een bezoek aan het groen een tekencheck doen. Van boven naar onder de huid langslopen. Dat is over het algemeen een kleine moeite, maar je moet het wel doen. En ook de kinderen niet vergeten."

De tekendeskundige ziet dat het deze week mooi weer wordt en raadt iedereen aan van het weer en de natuur te genieten. Maar hij waarschuwt wel: "Check jezelf. En zeker. Het is extra verleidelijk om met die droge bodem even lekker languit in het gras te gaan liggen. Maar daar zit de teek natuurlijk ook." En ook de eigen tuin kan gevaarlijk zijn: "Een derde van de tekenbeten wordt opgelopen in de tuin. En dat kan ook echt in stadstuintjes zijn. Als er maar groen is in je tuin, dan heb je een risico dat er teken zitten."

Zo verwijder je een teek

En als je dan zo'n teek hebt, dan is het duidelijk: "Hij moet er in ieder geval uit." En hoe doe je dat dan: "Het beste is met een puntige pincet, vlak bij de huid, rechtop eruit trekken. Je hoeft niet te draaien. Maar je hebt ook allerlei tekentangen, schuifjes, creditcards met een spleetje erin. En desnoods, als je niks hebt, gewoon met je nagels. En dan in de gaten houden."

Ziekte van Lyme

Teken zijn parasieten die in bossen, parken en heidegebieden voorkomen, maar ook gewoon in de tuin. Eén op de vijf teken draagt de Borrelia-bacterie bij zich. Als deze besmette beestjes mensen bijten, kunnen ze de ziekte van Lyme overbrengen. Bij de ziekte van Lyme kunnen mensen een rode ring of vlek krijgen op de plek waar de teek heeft gebeten. De uitslag verdwijnt uiteindelijk, maar de bacterie kan in het lichaam blijven.

De ziekte is te behandelen met antibiotica, maar als dit niet op tijd gebeurt, kunnen spieren in het gezicht verlamd raken. Ook kunnen mensen dubbel gaan zien, kracht in de benen verliezen, hartklachten oplopen of last krijgen van pijnlijke of gezwollen gewrichten. Van de 27.000 mensen per jaar die de ziekte oplopen, krijgen er ruim duizend langdurige klachten.