Veluwe Randmeer Mediagroep

De straatcoaches spreken zo’n twintig tot dertig mensen per week, met name jongeren tussen de 10 en 18 jaar. Ze benaderen hen op straat, of gaan af op signalen die ze krijgen van ondernemers, scholen, inwoners en ambtenaren. Sinds april zijn ze actief in Nijkerk, naar aanleiding van signalen van jongerenoverlast op straat.

Lees ook: Nijkerk neemt extra maatregelen tegen jongerenoverlast

“Maar we zijn niet zoals straatcoaches vaak bekend staan”, benadrukt Bout. “Wij werken op een geheel nieuwe manier, anders dan de gebruikelijke uitstraling van straatcoaches met hesje en oortjes. Wij dragen juist geen hesje zodat jongeren veilig met ons op straat kunnen praten zonder dat er een snitch (oftewel: raad) gevoel bij is.” Dieter wil absoluut niet die suggestie wekken. “Wij hebben geen autoritaire functie.”

Ondersteuning

“Onze focus ligt op verbinding en ondersteunen”, vertelt Dieter. Hij gebruikt het woord ‘helpen’ liever niet. Dat woord roept bij de jongeren in kwestie eerder een allergische reactie op, dan dat het vertolkt waar de straatcoaches voor staan. Het suggereert dat de jongeren afhankelijk zijn. “Ik heb jouw hulp niet nodig”, is kan dan de reactie zijn. “Het creëert afstand”, legt Dieter uit.

En dat is juist niet de bedoeling. Met hun werk willen de straatcoaches jongeren bereiken die niet weten wat ze willen in het leven of vastzitten in een route die hen naar het criminele circuit kan leiden. Het is hun taak om voor de gemeente en andere instanties te vertolken waar de jeugd behoefte aan heeft. Met name de doelgroep die veel op straat is, geen autoritair gezag accepteren en voor instanties moeilijk te bereiken is.

Durven dromen

“Durf je te dromen?”, is één van de vragen die Dieter wel eens aan de jongeren stelt. Meestal is het antwoord nee, vertelt hij. “Als we er dieper op ingaan blijkt vaak dat de jongeren denken ze dat hun dromen niet haalbaar zijn.” Er kan thuis iets aan de hand zijn, op school, of daarbuiten. Soms speelt er eenzaamheid, zijn er schulden of is iemand onderdeel van criminaliteit wat binnen de familie generatie op generatie doorvloeit.

“Aan zulke jongeren willen we laten zien dat het ook anders kan. In criminaliteit zit geen toekomst, geen vertrouwen.” Dieter doet zijn best om jongeren te laten zien dat ze meer kunnen dan dat en dat doet hij door op een laagdrempelige manier contact te maken.

“We zijn er niet voor even. We willen nabijheid laten zien.”

Samen sporten

Zo ontmoette hij iemand onderweg naar de sportschool. Buiten regende het hard toen hij iemand zag lopen met een sporttas van dezelfde sportschool als wij haar naartoe ging. Hij bood hem een lift aan en raakte in gesprek. De jongen bleek alleen in Nederland te zijn, omdat hij uit Engeland is deporteerd. Hij was bezig met een juiste baan vinden, maar wist niet goed waar te beginnen.

Dieter klopte aan bij de gemeente: wat kunnen we betekenen voor deze jongen? Samen hebben ze een passende baan gevonden om ervoor te zorgen dat deze jongen niet terug zou vallen in het criminele circuit. Als straatcoach is hij is ook weleens mee geweest bij schoolgesprekken om ondersteuning te bieden aan iemand die het moeilijk had op school. “We zijn er niet voor even. We willen nabijheid laten zien.”

Respect afdwingen

Soms is een eerlijk en confronterend gesprek nodig om de jongeren en jongvolwassenen te helpen nadenken over hun keuzes, maar dat gebeurt pas nadat er eerder herhaaldelijk contact is geweest.

Ik vraag dan bijvoorbeeld: ‘Hoe zou je het zelf vinden als je op oudere leeftijd nog steeds ‘pakkies’ verkoopt aan mensen die drugs gebruiken? Voel je daarbij niet soms zelf een beetje zoals zij?

Samenwerken met de gemeente

Dieter staat als coördinator van de straatcoaches in nauw contact met de gemeente. “Die kan op een brede manier ondersteuning bieden vanwege het contact met allerlei partijen”, aldus wethouder René Wethouder. “Als het bijvoorbeeld gaat om school kunnen we in gesprek, of soms is er een oplossing mogelijk bij schulden.”

Samenwerken met verschillende partijen is nodig bij ingewikkelde problemen, en die zijn er, meent Dieter uit ervaring. Volgens hem belanden jongeren steeds eerder in het criminele circuit. Voor hen willen zij “die grote broer in de wijk” zijn.