Veluwe Randmeer Mediagroep

In de bibliotheekvestigingen van Bibliotheek Noordwest Veluwe zijn speciale thematafels ingericht. Boeken die elders gecensureerd of bekritiseerd zijn, staan daar met symbolisch geel-zwart lint bij elkaar. Bibliotheekmedewerker Marliz Schouten: “In Nederland lijkt het vanzelfsprekend dat je alles kunt lezen. Maar die vrijheid is niet overal normaal. Wij prediken juist die vrijheid van lezen.”

Scholen selecteren strenger

Veel van de boeken op de verboden lijst zijn afkomstig uit de Verenigde Staten, waar discussies over literatuur steeds vaker spelen. Daar ligt niet alleen een tienerserie als Heartstopper onder vuur, maar ook een klassieker als Het Achterhuis van Anne Frank. In Nederland is alleen Mein Kampf van Adolf Hitler verboden, al is er sinds 2018 wel een editie te koop met uitgebreide historische toelichting.

Maar ook in de VRMG-regio zijn sommige boeken taboe. Veel scholen maken gebruik van het initiatief 'De Bibliotheek op School', waarbij zij onder meer een actueel pakket aan boeken krijgen aangeboden voor de schoolbibliotheek. Regelmatig stellen basisscholen duidelijk grenzen aan welke boeken zij in de collectie willen opnemen. Een voormalig leesconsulent in de VRMG-regio legt uit dat verhalen over fantasy of magie, zoals bijvoorbeeld de Harry Potter-reeks, op sommige scholen niet welkom zijn.

Dino's

Ook boeken over dinosaurussen of verhalen die botsen met een letterlijke interpretatie van de Bijbel worden geweerd. “Daarnaast vermijden sommige basisscholen boeken waarin wordt gekust of andere vormen van intimiteit voorkomen. Maar dit geldt zeker niet voor alle scholen met een bepaalde godsdienst- of levensovertuiging, vaak hangt het af van de onderwijsstichting of zelfs van de voorkeuren van een leerkracht.”

Christelijke basisschool Het Startblok in Harderwijk laat bijvoorbeeld weten dat er juist veel vrijheid is bij de keuze voor boeken. “Kinderen mogen meedenken over welke collectie er komt waardoor we het plezier in lezen stimuleren. We zijn een christelijke school en houden rekening met de leeftijd en thema’s die kinderen interessant vinden,” zegt directeur Marjolein Schuchard.

Samenwerking staat voorop

De woordvoerster van Bibliotheek Noordwest Veluwe wil niet ingaan op de keuze van scholen om bepaalde boekenthema's te weren 'omdat dit van meerdere factoren kan afhangen en onze samenwerking vooropstaat'. Wel benadrukt Schouten dat kinderen een gratis bibliotheekabonnement krijgt. "Daardoor kunnen ze juist elk boek lenen en lezen."

De Bibliotheek Noordwest Veluwe benadrukt dat zij voor iedereen dezelfde collectie aanbiedt. “Vanuit de bibliotheek mogen volwassenen en kinderen alle boeken lezen,” zegt Schouten. Ook op samenwerkende scholen is die collectie beschikbaar via bibliotheekabonnementen, maar de uiteindelijke keuze welke boeken in een klas of schoolbieb worden gebruikt ligt bij de school zelf.